Obecnie dostępnych jest coraz więcej danych wskazujących na podwyższone ryzyko sercowo-naczyniowe u pacjentów z chorobami reumatycznymi, szczególnie w wypadku RZS. Celem poniższej pracy była ocena profilu ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjentów z łuszczycowym zapaleniem stawów (ŁZS), a także analiza wpływu klasycznych (np. nadciśnienie, dyslipidemia), jak i nowych (np. stan zapalny, stężenie kwasu moczowego) czynników ryzyka. Dodatkowo podjęto próbę oceny stosowanego leczenia przeciwreumatycznego na ryzyko sercowo-naczyniowe w tej grupie chorych. W celu opracowania przeglądu systematycznego przeszukano bazy Medline, Embase oraz Cochrane Library, uwzględniając artykuły opublikowane pomiędzy styczniem 1966 a kwietniem 2011 roku. Ostatecznie wybrano 28 prac.

W dwóch z trzech badań obserwacyjnych wykazano wyższy standaryzowany odsetek śmiertelności wynoszący odpowiednio: 1,6 oraz 1,4. Co ciekawe, dane uzyskano w tej samej populacji pacjentów, ale zbieranych w różnych okresach czasu. Świadczyły one o tym, że ryzyko zgonu stopniowo wzrastało w ciągu prawie 40 lat obserwacji. Niemniej jednak w niedawnym badaniu kohortowym z udziałem 453 pacjentów z ŁZS monitorowanych przez 22 lata nie stwierdzono wzrostu śmiertelności. Tym niemniej główną przyczyną zgonów w tej populacji były choroby układu sercowo-naczyniowego (38%).

Z kolei, analizując 4 badania z łącznym udziałem 4810 chorych z ŁZS, stwierdzono istotny wzrost odsetka chorób sercowo-naczyniowych, tj. choroby wieńcowej, zastoinowej niewydolności serca, chorób naczyniowo-mózgowych oraz chorób tętnic obwodowych u pacjentów z ŁZS w porównaniu z populacją ogólną. Co ciekawe, u osób z ŁZS, ale jeszcze bez czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, stwierdzano już upośledzoną funkcję śródbłonka w teście FMD (ang. flow-mediated vasodilatation), a także w tej grupie chorych stwierdzano większą grubość kompleksu intima-media (IMT).

Ponadto u chorych z ŁZS często obserwuje się zwiększoną częstość występowania nadciśnienia tętniczego, otyłości, cukrzycy czy też dyslipidemii. U tych chorych najczęściej stwierdza się niskie stężenie cholesterolu HDL oraz wysokie stężenie triglicerydów. Natomiast nie stwierdzono różnic z populacją ogólną odnośnie palenia papierosów. W jednym z badań wykazano wyższą częstość dyslipidemii, nadciśnienia oraz zespołu metabolicznego u chorych z ŁZS w porównaniu z pacjentami z innymi chorobami reumatycznymi, jak RZS oraz ZZSK. Skorygowany pod względem wieku, płci, palenia papierosów, BMI, czasu trwania choroby oraz stosowanego leczenia biologicznego OR wynosił 2,44 (95% CI 1,48 – 4,01).

Przegląd dostępnej literatury nie pozwolił na ocenę wpływu leczenia przeciwreumatycznego (NLPZ, sterydy, klasyczne LMPCh) na czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego. W wypadku stosowania inhibitorów TNF wydaje się, że dochodzi do wzrostu stężenia HDL, jednakże dane są bardzo ograniczone. Ponadto w trakcie terapii dochodzi do zmniejszenia sztywności aorty, poprawy funkcji śródbłonka mierzonego testem FMD, a także zmniejszenia grubości kompleksu intima-media (IMT).

Wyniki powyższego przeglądu potwierdzają, że w porównaniu z populacją ogólną u chorych z ŁZS stwierdza się zwiększoną częstość występowania czynników ryzyka jak i samych chorób układu sercowo-naczyniowego. Natomiast w badaniach oceniających ogólną śmiertelność uzyskano sprzeczne wyniki. Jednocześnie zaobserwowano korzystny wpływ terapii inhibitorami TNF na pewne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, jak i na wykładniki świadczące o rozwijającej się miażdżycy.