Nadrodzina białek związanych z TNF i im odpowiadające receptory odgrywają kluczową rolę w patogenezie ZZSK. Jednym z nich jest niedawno zidentyfikowana TNF-podobna cytokina 1A (TL1A) oraz jej receptor, zawierający tzw. domenę śmierci, DR3. Zarówno TL1A, jak i DR3 występując na powierzchni komórek układu immunologicznego, biorą udział w kostymulacji i tym samym odpowiadają za intensyfikację procesu zapalnego poprzez zwiększenie proliferacji komórek oraz wydzielania cytokin prozapalnych, jak również regulację procesu apoptozy. Wykazano także, że ekspresja TL1A oraz DR3 jest zwiększona w przypadku nieswoistych zapalnych chorób jelit oraz łuszczycy. Obu tym schorzeniom często towarzyszy rozwój zmian zapalnych zlokalizowanych w stawach kręgosłupa, jak i stawach obwodowych.

Celem poniższego badania było sprawdzenie, czy u chorych z ZZSK występuje zwiększona ekspresja białka TL1A. Analizie poddano także możliwe korelacje pomiędzy stężeniem rozpuszczalnej postaci TL1A a różnymi aspektami choroby w stosowanym leczeniu (szczególnie inhibitorami TNF).

Do tego przekrojowego badania włączono 75 kolejnych chorych z ZZSK (w tym 61 mężczyzn). Średnia wieku wynosiła 47,2 ± 15,5 lat, a średni czas trwania choroby – 20,3 ± 13,9 lat. W trakcie badania inhibitory TNF stosowano u 31 chorych (u 21 – infliksymab, u 7 – etanercept, u 3 – adalimumab). Pozostałych 44 pacjentów nigdy wcześniej nie poddano działaniu inhibitorów TNF. Chorzy leczeni inhibitorami TNF cechowali się istotnie niższym stężeniem CRP, jak również niższymi wartościami wskaźników BASDAI, ASDAS-CRP oraz BASFI. Tym samym, aktywną postać choroby (BASDAI ? 4) stwierdzono u 31 z 44 chorych nie leczonych inhibitorami TNF, a tylko u 3 z 31 otrzymujących terapię biologiczną. Dodatkowo dobrano pod względem wieku i płci 25-osobową grupę kontrolną składającą się ze zdrowych ochotników.

Nie stwierdzono istotnej różnicy w stężeniu rozpuszczalnej postaci białka TL1A (sTL1A) pomiędzy chorymi z ZZSK a grupą kontrolną. Jednakże analiza w podgrupach wykazała, że pacjenci nigdy dotąd nie leczeni inhibitorami TNF cechują się 2,6-krotnie wyższym stężeniem sTL1A w porównaniu z grupą kontrolną (581 pg/ml vs 226 pg/ml, p = 0,042). Co ciekawe, u chorych stosujących inhibitory TNF stwierdzono, że stężenie sTL1A było 3,3-krotnie niższe w porównaniu z pozostałą populacją chorych z ZZSK (p = 0,0038), a zbliżone do stężenia obserwowanego w grupie kontrolnej. Ponadto u chorych z aktywną postacią choroby (BASDAI ? 4) stężenie sTL1A było 3,4-krotnie wyższe niż u pozostałych pacjentów (676 pg/ml vs 197 pg/ml, p = 0,02).

Płeć chorego, obecność HLA-B27, stopień odpowiedzi chorego na terapię inhibitorami TNF, wartość wskaźnika BASFI czy też stężenie CRP nie korelowały ze stężeniem sTL1A. Dodatnią korelację stwierdzono tylko w wypadku wartości wskaźnika BASDAI (r = 0,3, p = 0,008) oraz ASDAS-CRP (r = 0,22, p = 0,058).

W powyższym badaniu wykazano, że białko TL1A ulega nadekspresji u chorych z ZZSK. Jest ono związane ze stopniem aktywności choroby, a na jego stężenie istotnie wpływa terapia inhibitorami TNF. Może to sugerować, że TL1A odgrywa istotną rolę w patogenezie ZZSK, jak również innych seronegatywnych spondyloartropatii.