Rozpoczęcie terapii na wczesnym etapie RZS wiąże się z uzyskaniem lepszych wyników w badaniach czynnościowych, jak i obrazowych. A uzyskanie remisji stało się celem terapeutycznym w wielu badaniach klinicznych. Na podstawie dostępnych danych wysunięto hipotezę, że rozpoczęcie leczenia już w fazie niezróżnicowanego zapalenia stawów (UA) może zapobiec progresji do RZS i zwiększyć odsetek osób z trwałą remisją. W celu weryfikacji zaprojektowano badanie IMPROVED. Z uwagi na fakt, że metotreksat w monoterapii u chorych z prawdopodobnym RZS opóźnia, ale nie zapobiega progresji do RZS, postanowiono dołączyć prednizon.

Badanie IMPROVED to wieloośrodkowe badanie kliniczne do którego włączano chorych z wczesną postacią RZS lub z UA (objawy trwające < 2 lat). Wszyscy chorzy byli początkowo leczeni przez 4 miesiące metotreksatem w dawce 25 mg/tydzień oraz zmniejszającymi się dawkami prednizonu (dawka początkowa 60 mg/d, w ciągu 7 tygodni dawkę redukowano do 7,5 mg/d i kontynuowano ją do 4. miesiąca). Głównym punktem końcowym po 4 miesiącach terapii był odsetek klinicznej remisji definiowany jako wynik w skali DAS < 1,6, stopień sprawności mierzony kwestionariuszem HAQ oraz stopień progresji radiologicznej oceniany w skali Sharp/van der Heijde.

Do badania włączono 610 chorych: 364 chorych z RZS (wg kryteriów z 1987 roku) lub 479 chorych z RZS (wg kryteriów z 2010 roku) oraz 122 chorych z UA. Chorzy z RZS (1987) mieli wyższy średni wynik w skali DAS niż chorzy z RZS (2010). W grupie chorych z UA było mniej kobiet, rzadziej stwierdzano obecność RF i przeciwciał anty-CCP, jak również cechowali się oni niższą aktywnością choroby w skali DAS oraz lepszymi wynikami w kwestionariuszu HAQ w porównaniu z chorymi z RZS.

Po 4 miesiącach wynik w skali DAS < 1,6 uzyskało 58% chorych z grupy RZS (1987), 61% z grupy RZS (2010) (p = 0,52) oraz 65% z grupy UA (p = 0,46 w porównaniu z RZS (2010)). Z kolei wg kryteriów ACR/EULAR remisję po 4 miesiącach uzyskało 26% osób: 24% w grupie UA i 26% w grupie RZS (p = 0,45). Średni wynik DAS po 4 miesiącach w tej grupie wynosił 0,82 ± 0,41. Natomiast w ocenie radiologicznej u 10% chorych stwierdzono progresję choroby niezależnie czy byli oni w grupie RZS czy też UA.

W analizie jednowariantowej klinicznymi czynnikami predykcyjnymi uzyskania remisji w populacji ogólnej były wyjściowe wyniki DAS i HAQ, czas trwania objawów, płeć męska, obecność przeciwciał anty-CCP, łączna liczba zajętych małych stawów, łączna liczba zajętych dużych stawów oraz wskaźnik masy ciała. Spełnienie kryteriów RZS wg klasyfikacji z 1987 roku lub z 2010 roku nie było czynnikiem predykcyjnym. Z kolei w wieloczynnikowej analizie regresji niezależnymi czynnikami predykcyjnymi były wyjściowe DAS i HAQ, czas trwania objawów, obecność przeciwciał anty-CCP, płeć męska oraz wskaźnik masy ciała.

W trakcie 4 miesięcy terapii 56% chorych zgłosiło co najmniej jedno działanie niepożądane. U 3% stwierdzono poważne działania niepożądane, w tym 2 zgony (zawał serca, odmowa leczenia zapalenia płuc).

Wstępna terapia metotreksatem i wysokimi dawkami prednizonu wiąże się z uzyskaniem wysokiego odsetka remisji (ok 60%) zarówno u chorych z wczesną postacią RZS (niezależnie od klasyfikacji 1987 vs 2010), jak i u pacjentów z UA po 4 miesiącach leczenia. Niezależne czynniki remisji, poza płcią męską i wskaźnikiem BMI, wskazują, że rozpoczęcie terapii, gdy aktywność choroby jest względnie niska, skutkuje uzyskaniem większego odsetka remisji niezależnie od tego czy pacjent spełnia kryteria rozpoznania RZS. Chorzy z brakiem przeciwciał anty-CCP mogą odnieść korzyść z wczesnej terapii, jednakże ogólnie uzyskują mniejszy odsetek remisji w trakcie terapii metotreksatem i prednizonem niż chorzy, u których stwierdza się ich obecność. Wydaje się, że stanowią oni oddzielną podgrupę chorych, w której dopiero należy ustalić optymalny model leczenia.