Europejska Liga do Walki z Reumatyzmem (EULAR) wspólnie z Amerykańskim Kolegium Reumatologicznym (ACR) zaproponowała niedawno nową definicję remisji RZS, tj. definicję Boole’a (obejmującą liczbę obrzękniętych i bolesnych stawów – każdy ≤ 1, CRP ≤ 1 mg/ml oraz ogólną oceną chorego [ang. patient global assessment, PtGA] ≤ 1) lub definicję opartą na wyniku wskaźnika SDAI (ang. Simplified Disease Activity Index) ≤ 3,3. Jednakże 20% - 30% chorych spełniających kryteria remisji wg którejkolwiek definicji wykazuje istotne radiologiczne cechy uszkodzenia stawów w ciągu 2 lat, podczas gdy 50% - 60% pacjentów niespełniających kryteriów remisji nie wykazuje istotnej progresji zmian radiologicznych.

W badaniu wykorzystano dane z dużej epidemiologicznej bazy danych German Collaborative Arthritis Centres w celu sprawdzenia, którzy niewyselekcjonowani chorzy z codziennej praktyki lekarskiej będący w różnych stadiach choroby spełniają kryteria remisji wg skali DAS28, wg wskaźnika SDAI oraz wg definicji Boole’a. Kluczowym problemem była identyfikacja grupy pacjentów spełniających kryteria remisji wg skali DAS28, a jednocześnie nie spełniających nowych kryteriów.

W poniższym badaniu wykorzystano dane z lat 2007 – 2008. Łącznie wybrano 6864 pacjentów spełniających kryteria rozpoznania RZS wg ACR z 1987 roku. 75% stanowiły kobiety. Średnia wieku wynosiła 61,5 lat, mediana czasu trwania choroby 9,1 lat, a średni wynik w skali DAS28 – 3,4. 28% chorych spełniało kryteria remisji DAS28, 7% - wg nowej definicji Boole’a, a 11% - wg wskaźnika SDAI. Chorzy w remisji mieli ok. 3 lata krótszy czas trwania RZS.

Stwierdzono tylko niewielkie różnice pomiędzy tymi trzema grupami, jeśli chodzi o liczbę obrzękniętych i bolesnych stawów i umiarkowane różnice dotyczące CRP i ogólnej oceny chorego dokonywanej przez lekarza. Jednakże duże różnice istniały odnośnie oceny dokonanej przez samych chorych. Podczas gdy w grupie pacjentów spełniających kryteria definicji Boole’a dopuszczano tylko wartości 0 lub 1 w ogólnej ocenie chorego (PtGA), to 37,7% chorych w grupie SDAI i 75,8% chorych w grupie DAS28 miało wyniki > 1. Co więcej, ok. 95% pacjentów będących w remisji wg nowych kryteriów nie miało dolegliwości bólowych lub bardzo niewielkie (0 – 3 pkt na skali 0 – 10 pkt) w porównaniu z 70% chorych będących w remisji wg kryteriów skali DAS28. Dotyczyło to także stopnia zmęczenia, porannej sztywności oraz stopnia sprawności.

Spośród 1931 chorych w remisji wg kryteriów skali DAS28, 21% spełniało kryteria remisji wg definicji Boole’a, a 34% - wg wskaźnika SDAI. Z kolei 58% chorych w remisji wg wskaźnika SADI spełniało jednocześnie kryteria remisji Boole’a. Największe różnice stwierdzono w przypadku PtGA, natężenia bólu, stopnia zmęczenia oraz funkcjonowania. 96% chorych nie spełniających kryteriów Boole’a i 95% chorych nie spełniających kryteriów SDAI miało PtGA > 1. Podobnie chorzy w remisji wg kryteriów skali DAS28, a nie spełniający nowych kryteriów remisji, cechowali się gorszym stanem fizycznym i dłużej trwającą poranną sztywnością przekraczającą 30 min. Występowały także u nich częściej przewlekłe choroby mięśniowo-szkieletowe, jednakże nie stwierdzono istotnych różnic dotyczących innych schorzeń, jak np. choroba niedokrwienna serca.

Większe prawdopodobieństwo nie spełnienia kryteriów Boole’a mieli chorzy z dłuższym czasem trwania choroby, starsi, mężczyźni, z chorobą kręgosłupa, z większymi dolegliwościami bólowymi i większym stopniem zmęczenia. W wypadku kryteriów wg wskaźnika SDAI istniały podobne zależności z wyjątkiem wieku i płci męskiej.

Nowe kryteria remisji spełnia o wiele mniej pacjentów niż kryteria oparte na skali aktywności choroby DAS28.Pacjenci spełniający nowe kryteria remisji są nie tylko wolni od aktywnej postaci RZS, ale także od innych chorób współistniejących i prowadzących do inwalidztwa.