Certolizumab pegol (CZP), inhibitor TNF, zastosowany w monoterapii lub terapii skojarzonej z metotreksatem istotnie zmniejsza objawy podmiotowe i przedmiotowe w porównaniu z placebo lub z metotreksatem w skojarzeniu z placebo u chorych z umiarkowaną lub ciężką postacią RZS, którzy dotychczas nie otrzymywali inhibitorów TNF i byli leczeni innymi niż metotreksat lekami modyfikującymi przebieg choroby (LMPCh). W badaniu REALISTIC (RA Evaluation in Subjects Receiving TNF Inhibitor CZP) oceniano bezpieczeństwo i skuteczność CZP zastosowanego w monoterapii lub w skojarzeniu z dotychczas stosowanym leczeniem w populacji chorych z RZS przypominającą tę spotykaną w codziennej w praktyce lekarskiej.

Badanie REALISTIC to 12-tygodniowe podwójnie zaślepione badanie fazy IIIb z dodatkową fazą otwartą (minimum 16 tygodni leczenia i 12 tygodni obserwacji) prowadzone pomiędzy lipcem 2008 a marcem 2010 w 230 ośrodkach w USA i Kanadzie (75%) oraz Europie (25%). Chorych randomizowano w stosunku 4 : 1 do grupy otrzymującej CZP w dawce 400 mg w tygodniu 0, 2 i 4, a następnie 200 mg CZP co 2 tygodnie lub do grupy otrzymującej placebo w połączeniu z dotychczas stosowanym leczeniem RZS. Chorzy po ukończeniu podwójnie zaślepionej 12 tygodniowej fazy leczenia kwalifikowani byli do części otwartej (≥ 16 tygodni), w której u wszystkich stosowano CZP w dawce 200 mg co 2 tygodnie. Do badania włączono chorych z RZS rozpoznanym po 18. roku życia (rozpoznanie wg kryteriów ACR z 1987 roku), trwającym co najmniej 3 miesiące i wykazującym niedostateczną odpowiedź na co najmniej jeden LMPCh (metotreksat, leflunomid, sulfasalazyna, chlorochina, azatiopryna i/lub sole złota).

Ostatecznie do udziału w badaniu zakwalifikowano 1063 chorych, z których 771 (90,6%) w grupie CZP i 184 chorych (86,8%) w grupie placebo ukończyło 12-tygodniową podwójnie zaślepioną fazę leczenia. W 12. tygodniu odsetek odpowiedzi ACR20 w grupie CZP wynosił 51,1%, a w grupie placebo – 25,9% (p = 0,001). Odsetek pacjentów uzyskujących ACR50 i ACR70 wynosił, odpowiednio, 26,6% i 12,9% vs 9,9% i 2,8% (p < 0,001). Co więcej, w grupie CZP pacjenci znacznie szybciej uzyskiwali odpowiedź na leczenie, i tak dla odpowiedzi ACR50 wyglądało to następująco (CZP vs placebo): 2. tydzień - 9,6% vs 1,4%; 6. tydzień - 22% vs 4,7%; 12. tydzień - 26,6% vs 9,9% (p < 0,001 dla każdego porównania). Podobnie obserwowano poprawę wyników w skali DAS28. Z kolei wyniki kwestionariusza sprawności przedstawiały się następująco: w 12. tygodniu średnia zmiana w HAQ-DI wynosiła –0,43 w grupie CZP, a w grupie placebo - -0,21 (p < 0,001).

W 12. tygodniu odsetek odpowiedzi ACR20 był wyższy w grupie CZP zarówno u chorych leczonych, jak i nie leczonych wcześniej inhibitorami TNF w porównaniu z grupą placebo (odpowiednio, p = 0,002 i p < 0,001). Analogicznie odsetek odpowiedzi ACR20 w 12. tygodniu był wyższy w grupie CZP u chorych leczonych jednocześnie lub nie metotreksatem w porównaniu z placebo (p < 0,001 dla każdego porównania). W 12. tygodniu odsetek odpowiedzi ACR20 był również wyższy w grupie CZP niż placebo niezależnie od czasu trwania choroby (p = 0,012 dla < 2 lat oraz o < 0,001 dla ≥ 2 lat). Co więcej, stwierdzono że odsetek odpowiedzi ACR20 wynosił 53,2% w grupie CZP u chorych z obecnym czynnikiem reumatoidalnym vs 25,5% w grupie placebo. Z kolei u pacjentów seronegatywnych wyniki wyglądały następująco: 43,9% w grupie CZP vs 31% w grupie placebo.

Częstość występowania działań niepożądanych była porównywalna pomiędzy grupą CZP a grupą placebo (67,5% vs 61,7%). Do najczęstszych należały: nudności, infekcje górnych dróg oddechowych, zaostrzenia RZS oraz bóle głowy. Reakcje związane z iniekcją występowały u 5,8% chorych w grupie CZP i 1% w grupie placebo. Do najczęstszych poważnych działań niepożądanych należały infekcje (2,6% w grupie CZP i 1,9% w grupie placebo). W obu grupach nie stwierdzono przypadków gruźlicy. Natomiast w grupie CZP zanotowano 4 przypadki (0,5%) nowotworów złośliwych (rakowiak, gruczolakorak trzustki, rak skóry, mięsak macicy), a w grupie placebo - 2 przypadki (1%), tj. rak piersi i rak skóry.

Po 12 tygodniach leczenia zastosowanie CZP, zarówno w monoterapii, jak i w terapii skojarzonej z innymi LMPCh, wiązało się z szybką i trwałą odpowiedzią kliniczną. Uzyskano zmniejszenie aktywności choroby, jak i poprawę sprawności fizycznej u chorych niezależnie do wcześniej stosowanych innych inhibitorów TNF oraz metotreksatu. Podobnie czas trwania choroby nie miał wpływu na uzyskane końcowe wyniki leczenia. Co więcej, profil bezpieczeństwa i stopień tolerancji leku były porównywalne z wcześniejszymi badaniami klinicznymi z CZP. W badaniu REALISTIC wykazano, że CZP jest skuteczną opcją terapeutyczną z akceptowalnym profilem bezpieczeństwa dla szerokiej populacji pacjentów z aktywną postacią RZS.