W ostatnich dziesięciu latach stało się jasne, że biała tkanka tłuszczowa związana jest z produkcją cytokin stanu zapalnego. Nadwaga związana jest ze zwiększonym stopniem niepełnosprawności per se i stanowi kluczowy czynnik ryzyka zaostrzenia objawów choroby zwyrodnieniowej stawów. Związek pomiędzy otyłością a występowaniem reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) lub jego stopniem aktywności pozostaje nadal kontrowersyjny. Jednakże, pewne dane dowodzą, że we wczesnej fazie choroby, otyłość może nawet spowolnić progresję choroby, podczas gdy w fazie zaawansowanej może ją nasilać. Związek pomiędzy otyłością a aktywnością RZS może świadczyć, w obserwacji długoterminowej, że kontrolowanie aktywności choroby stopniowo staje się coraz trudniejsze u chorych z nadwagą, co zasugerowano w niedawnym badaniu z udziałem chorych leczonych inhibitorami TNF i monitorowanych tylko przez 4 miesiące.

Celem poniższego badania była ocena, czy otyłość stanowi czynnik ryzyka niskiego odsetka remisji u chorych z RZS wymagających terapii inhibitorami TNF wskutek progresji choroby mimo stosowania metotreksatu lub innych LMPCh.

Chorych wybrano z 15 poradni ambulatoryjnych zlokalizowanych przy szpitalach uniwersyteckich we Włoszech wchodzących w skład grupy GISEA (Gruppo Italiano Studio Early Arthritis). W badaniu uwzględniono skalę aktywności choroby (DAS-28), wskaźnik masy ciała BMI (wyróżniono BMI < 25, BMI 25 – 30, BMI > 30), stężenie białek ostrej fazy, miano czynnika reumatoidalnego w klasie IgM oraz miano przeciwciał przeciwko cyklicznemu peptydowi cytrulinowemu. Remisję definiowano jako uzyskanie wyniku w skali DAS-28 < 2,6 trwające co najmniej 3 miesiące.

Pomiędzy 2006 a 2009 rokiem do analizy włączono 641 chorych ambulatoryjnych z długotrwającym RZS otrzymujących inhibitory TNF (adalimumab n = 260, etanercept n = 227, infliksymab n= 154), których monitorowano przez co najmniej 12 miesięcy. Początkowy wynik w skali DAS-28 wynosił 5,6 ± 1,4. Wartość wskaźnika BMI > 30 stwierdzono u 66 chorych z RZS (10,3%). Po 12 miesiącach terapii inhibitorami TNF wartość DAS-28 < 2,6 zanotowano u 15,2% otyłych chorych (BMI > 30), u 30,4% chorych z nadwagą (BMI 25 – 30) oraz u 32,9% chorych z prawidłową masą ciała (BMI < 25), p = 0,01. Najniższy odsetek remisji, statystycznie istotny, obserwowano u chorych leczonych infliksymabem (p = 0,003).

W powyższym badaniu wykazano, że otyłość stanowi czynnik ryzyka niskiego odsetka remisji u pacjentów z długotrwałym RZS leczonych inhibitorami TNF.