Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) jest przewlekłą reumatologiczną chorobą zapalną szkieletu osiowego objawiającą się jako ból pleców oraz postępujące zesztywnienie kręgosłupa. Związek pomiędzy chorobami reumatologicznymi a autoimmunologicznymi zaburzeniami funkcji tarczycy wykazano już wcześniej, szczególnie w wypadku tocznia układowego rumieniowatego (SLE), reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), zespołu Sjögrena czy też twardziny układowej. W przypadku ZZSK również podejrzewa się etiologię autoimmunologiczną, jednakże niewiele jest badań dotyczących stanu tarczycy w tej jednostce chorobowej. W terapii ZZSK skuteczne są leki biologiczne skierowane przeciwko TNF. W randomizowanych, kontrolowanych placebo badaniach wykazano, że etanercept, infliksymab oraz adalimumab istotnie statystycznie zmniejszają aktywność procesu chorobowego, w tym dolegliwości bólowe i sztywność, jak również poprawiają funkcjonowanie, ruchy kręgosłupa oraz jakość życia. Chociaż wpływ inhibitorów TNF na metabolizm hormonów tarczycy nie jest dobrze poznany, Raterman i wsp. zaobserwowali, że terapia inhibitorami TNF wiąże się z poprawą funkcji tarczycy u pacjentów z hypotyroidyzmem i RZS.

W poniższym badaniu podjęto próbę oceny częstości występowania zaburzeń funkcji tarczycy u chorych z ZZSK i wpływu terapii inhibitorami TNF na te zaburzenia. W tym celu do analizy włączono 108 chorych (27 kobiet, 81 mężczyzn). Analizie retrospektywnej poddano dane dotyczące stężenia fT3, fT4, TSH, jak również miana przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie (TPO) i tyreoglobulinie oraz wynik badania usg tarczycy.

44 chorych (15 kobiet, 29 mężczyzn) było leczonych inhibitorami TNF, a u 64 pacjentów (12 kobiet, 52 mężczyzn) stosowano inne leki (sulfasalazyna, NLPZ). Wśród chorych z drugiej grupy wysokie miano TPO stwierdzono u 23 pacjentów (średnia wartość 86,69±65,28 U/ml), podczas gdy w grupie leczonej inhibitorami TNF - tylko u 9 osób (średnia wartość 36,61±14,02 U/ml), p < 0,05. Analiza danych uwzględniająca płeć w obu populacjach wykazała, że częstość autoimmunologicznych chorób tarczycy była niższa w grupie chorych otrzymujących terapię inhibitorami TNF. Subkliniczną nadczynność tarczycy wykryto u 3 chorych (1 kobieta, 2 mężczyzn), a subkliniczną niedoczynność tarczycy u 2 mężczyzn. Guzki tarczycy stwierdzono u 29 chorych.

W powyższym badaniu częstość występowania autoimmunologicznych zaburzeń tarczycy była wyższa niż dane podawane w dostępnej literaturze, a częstość zaburzeń tarczycy u chorych z ZZSK była niższa w grupie leczonej inhibitorami TNF. Może to świadczyć o roli TNF w patogenezie zaburzeń tarczycy.