headLink()->appendStylesheet('/additional/vip/ucb/style.css') ?>

Czynniki związane z obecnością zmian radiologicznych u chorych z wczesną postacią osiowej spondyloartropatii: analiza danych z badania DESIR

Blachier M, Canouï-Poitrine F, Dougados M, Lethuaut A, Fautrel B, Ferkal S, Le Corvoisier P, Farrenq V, Poulain C, Ghaleh B, Bastuji-Garin S, Claudepierre P.

Autorzy pracy wysunęli hipotezę, że niektóre czynniki takie, jak parametry laboratoryjne stanu zapalnego czy też zmiany uwidocznione w MRI różnią się pomiędzy chorymi z wczesną postacią osiowej spondyloartropatii (SpA) z lub bez zmian radiologicznych. W celu weryfikacji tego założenia przygotowano przekrojową analizę wyjściowych danych z prospektywnego badania DESIR (Devenir des Spondylarthropathies Indifferenciées Récentes).

Było to badanie przeprowadzone w latach 2007 – 2010 we Francji w 25 ośrodkach, do którego włączono 708 chorych. Jego głównym celem było zgromadzenie dokładnych danych dotyczących naturalnego przebiegu oraz rokowania pacjentów z SpA od momentu wystąpienia pierwszych objawów. Do badania włączano kolejnych chorych w wieku 18 – 49 lat z bólem pleców w odcinku piersiowym, lędźwiowym lub krzyżowym utrzymującym się co najmniej przez 3 miesiące, ale mniej niż 3 lata, a objawy wg reumatologa prowadzącego sugerowały rozpoznanie SpA. Do kryteriów wyłączających należały pewne rozpoznanie bólu pleców o innej etiologii oraz wywiad leczenia inhibitorami TNF. Dopuszczalne było stosowanej kortykosteroidów w dawce < 10 mg/d w przeliczeniu na prednizon. W poniższej analizie uwzględniono tylko chorych z kohorty DESIR spełniających wyjściowo kryteria ASAS rozpoznania osiowej SpA.

Spośród 708 pacjentów w obecnej analizie uwzględniono 475 chorych spełniających wspomniane kryteria. Średnia wieku wynosiła 33  8,6 lat, 50,3% stanowili mężczyźni, a u 83,2% stwierdzono obecność allelu HLA-B27. Wśród 180 chorych, u których wykazano obecność zmian radiologicznych u 36,6% stwierdzono zmiany ograniczone do stawów krzyżowo-biodrowych, u 34,4% - zmiany w stawach kręgosłupa, a u 28,8% pacjentów zmiany obecne były zarówno w stawach krzyżowo-biodrowych, jak i stawach kręgosłupa.

Dane demograficzne oraz kliniczne były w większości porównywalne w obu grupach chorych: z i bez zmian radiologicznych. Niemniej jednak u pacjentów ze zmianami radiologicznymi stwierdzono niższą wartość amplitudy oddechowej klatki piersiowej (5 cm vs 6 cm, p = 0,04) oraz wyższy odsetek chorych używających alkoholu (23,2% vs 13,3%, p = 0,006), palących papierosy (45,8% vs 36,5%) oraz z współwystępującą chorobą Crohna (5,5% vs 1,5%, p = 0,01). Natomiast niższy był odsetek osób z zapaleniem przyczepów ścięgnistych (42,3% vs 51,8%, p = 0,04). W grupie pacjentów ze zmianami radiologicznymi stwierdzono również wyższe średnie wartości CRP (6 vs 4, p < 0,0001) oraz niższy odsetek osób dobrze odpowiadających na NLPZ (80% vs 87,7%, p = 0,02). Co więcej, w tej grupie zanotowano także wyższy odsetek chorych ze zmianami zarówno w stawach krzyżowo-biodrowych, jak i stawach kręgosłupa w badaniu MRI. Natomiast zmiany zapalne w odcinku piersiowym oraz lędźwiowym występowały z podobną częstością w obu grupach.

W analizie z pojedynczą zmienną zidentyfikowano następujące czynniki predykcyjne obecności zmian radiologicznych w stawach krzyżowo-biodrowych oraz stawach kręgosłupa: spożywanie alkoholu (OR 2,42, 95% CI 1,31 – 4,44, p = 0,005), obecność stanu zapalnego w stawach krzyżowo-biodrowych w badaniu MRI (OR 2,25, 95% CI 1,4 – 3,6, p = 0,001), palenie papierosów i obecność zmian zapalnych w stawach kręgosłupa w badaniu MRI (OR 1,99, 95% CI 1,01 – 3,92, p = 0,048), stężenie CRP (OR 1,44, 95% CI 1,13 – 1,84, p = 0,003) oraz odpowiedź na NLPZ (OR 0,44, 95% CI 0,24 – 0,81, p = 0,008). W analizie czułości, gdy wzięto pod uwagę tylko zmiany radiologiczne w stawach krzyżowo-biodrowych uzyskano podobne wyniki. Jednakże wykazano istotny związek z wartością BMI (OR 0,9, 95% CI 0,83 – 0,97, p = 0,007), natomiast zależność pomiędzy odpowiedzią na NLPZ a zmianami radiologicznymi nie była już istotna statystycznie.

W poniższej pracy wykazano, że chorzy z wczesną postacią osiowej SpA nie różnią się istotnie biorąc pod uwagę charakterystykę procesu chorobowego w zależności od obecności lub nie zmian radiologicznych. Jednakże, zarówno układowy stan zapalny, jak i stan zapalny stawów krzyżowo-biodrowych w badaniu MRI był związany z częstszym występowaniem zmian radiologicznych.

Blachier M, Canouï-Poitrine F, Dougados M, Lethuaut A, Fautrel B, Ferkal S, Le Corvoisier P, Farrenq V, Poulain C, Ghaleh B, Bastuji-Garin S, Claudepierre P. Factors associated with radiographic lesions in early axial spondyloarthritis. Results from the DESIR cohort. Rheumatology (Oxford). 2013 Sep;52(9):1686-93. doi: 10.1093/rheumatology/ket207. Epub 2013 Jun 13.
2013 © Copyright by UCB/ VEDIM 2013. Wszystkie prawa zastrzeżone. Data przygotowania: Grudzień 2013. Sygnatura: PL/LPSRC/CER/059/2013/11