W Ameryce Północnej ponad połowa ciąż jest nieplanowana i prawie połowa wszystkich niezamierzonych przypadków jest przerywana. Co więcej, u kobiet z RZS typowe dla tej choroby czynniki takie, jak teratogenne działanie leku, może w istotny sposób wpłynąć na decyzję o zakończeniu ciąży. Metotreksat jest dobrze znanym teratogenem związanym z płodowym zespołem aminopterynowym, który cechuje się anomaliami układu kostnego, mikrocefalią oraz wodogłowiem. Celem poniższej pracy było określenie odsetka indukowanych poronień u kobiet z RZS leczonych metotreksatem w porównaniu z kobietami z RZS, które nie stosowały tego leku.

Dane do analizy uzyskano z bazy hospitalizacji w prowincji Quebec, które miały miejsce pomiędzy styczniem 1996 a grudniem 2008 roku. W analizie uwzględniono wszystkie kobiety z RZS w wieku 15 – 45 lat. Z badania wyłączono kobiety z wkładką wewnątrzmaciczną, wywiadem sterylizacji lub innych chorób prowadzących do bezpłodności. Za ekspozycję na metotreksat przyjęto zarejestrowanie co najmniej 1 recepty na ten lek wystawionej w ciągu 16 tygodni przed datą zabiegu. Dodatkowo, wykonano wieloczynnikową warunkową analizę regresji w celu identyfikacji innych potencjalnych czynników predykcyjnych indukowanych poronień takich, jak stosowanie inhibitorów TNF, stosowanie prednizonu, obecność pozastawowych manifestacji czy też liczba wizyt lekarskich/hospitalizacji w ciągu ostatniego roku.

Łącznie zidentyfikowano 18 654 kobiety z RZS w wieku 15 – 45 lat. Wśród tej populacji 5 967 kobiet miało wystawioną receptę refundowaną w ciągu poprzedzających 16 tygodni. Zidentyfikowano 112 przypadków indukowanych poronień oraz 5 855 kobiet z RZS jako grupę kontrolną. Ogólny odsetek częstości indukowanego poronienia wynosił 6,78 przypadków na 1000 osobo-lat (95% CI 5,63 – 8,16). U kobiet, które przerwały ciążę, stwierdzono mniejszą liczbę hospitalizacji w ostatnim roku, niższą dawkę stosowanego prednizonu oraz mniejszą liczbę objawów pozastawowych w porównaniu z grupą kontrolną. Wyniki te wskazują na potencjalnie niższą aktywność RZS.

Ekspozycję na metotreksat potwierdzono w 10,7% przypadków kobiet poddanych zabiegowi przerwania ciąży oraz w 21,7% przypadków kobiet z grupy kontrolnej. Kobiety otrzymujące metotreksat cechowały się niższym odsetkiem przeprowadzonych poronień indukowanych w porównaniu z kobietami bez wywiadu ekspozycji na ten lek (skorygowany RR 0,47, 95% CI 0,25 – 0,89). Podobny wynik uzyskano w analizie czułości, z której nie wyłączano kobiet z wkładką wewnątrzmaciczną, wywiadem sterylizacji lub innych chorób prowadzących do bezpłodności (skorygowany RR 0,36, 95% CI 0,1 – 0,74).

W analizie wieloczynnikowej zaobserwowano trend w kierunku zwiększonego odsetka poronień indukowanych wśród kobiet leczonych inhibitorami TNF (skorygowany RR 2,07, 95% CI 0,81 – 5,27). Natomiast nie stwierdzono jakiejkolwiek zależności biorąc pod uwagę: stosowanie prednizonu, obecność objawów pozastawowych czy też liczbę hospitalizacji.

Podsumowując, kobiety z RZS leczone metotreksatem wydają cechować się niższym odsetkiem indukowanych poronień w porównaniu z kobietami bez takiej ekspozycji. Co więcej, zaobserwowano że kobiety z RZS leczone inhibitorami TNF mogą charakteryzować się zwiększonym odsetkiem przeprowadzanych aborcji. Uzyskane wyniki wskazują dobitnie na potrzebę wdrożenia odpowiedniego poradnictwa, w szczególności dotyczącego stosowania środków antykoncepcyjnych oraz sytuacji nieplanowanej ciąży.