Rozwój zakażenia prątkiem gruźlicy, przeważnie jako reaktywacja postaci latentnej, jest istotnym powikłaniem terapii inhibitorami czynnika martwicy nowotworów (ang. tumor necrosis factor, TNF). W wielu krajach opracowano rekomendacje dotyczące badań przesiewowych w kierunku utajonej postaci gruźlicy przez rozpoczęciem leczenia inhibitorami TNF. Mimo niewielkich różnic, wszystkie one uwzględniają dokładne zebranie wywiadu, badanie przedmiotowe, RTG klatki piersiowej oraz wykonanie próby tuberkulinowej. Jednakże, interpretacja próby tuberkulinowej może być problematyczna. Wynik fałszywie dodatni możne wystąpić po szczepieniu BCG lub zakażeniu innymi mykobakteriami, a wynik fałszywie ujemny może być spowodowany immunosupresją. W wypadku chorych z RZS opisywano zwiększoną częstość występowania negatywnych wyników próby tuberkulinowej, szczególnie u chorych kwalifikujących się do leczenia inhibitorami TNF. Prawdopodobnie, było to związane ze stopniem ciężkości choroby, który może powodować stan immunosupresji. Wśród innych problemów można wymienić trudności ze standaryzacją podawania tuberkuliny, jak i odczytywania wyniku.

Obiecującą alternatywą w badaniach przesiewowych utajonej postaci gruźlicy stały się testy oparte na pomiarze uwalniania interferonu gamma (ang. interferon gamma release assay, IGRA). Obecnie komercyjnie dostępne są dwa rodzaje testów: test Quantiferon mierzący interferon gamma uwolniony przez krążące limfocyty T stymulowane przez swoiste antygeny w pełnej krwi oraz test ELISPOT, który mierzy uwalnianie interferonu gamma przez wcześniej uczulone i wyizolowane z puli komórek jednojądrzastych krwi obwodowej limfocyty T swoiste dla M. tuberculosis.

Test Quantiferon-TB Gold jest nowszą i bardziej praktyczną metodą. Wydaje się bardziej czuły i swoisty niż próba tuberkulinowa, gdyż na jego wynik nie wpływa wcześniejsze szczepienie BCG lub zakażenie innymi mykobakteriami. Jednakże, obecnie nie ma złotego standardu diagnostyki utajonej postaci gruźlicy. Część ekspertów uważa, że może on zastąpić próbę tuberkulinową, inni twierdzą, że powinien być stosowany łącznie z próbą tuberkulinową, a jeszcze inni uważają, że nie jest on kosztowo-efektywny i nie wystarczająco dokładny u chorych z obniżoną odpornością.

Celem poniższego badania była próba: (1) określenia czy stosowanie inhibitorów TNF wpływa na wynik testu Quantiferon, (2) określenia jak test Quantiferon sprawdza się w porównaniu z próbą tuberkulinową u chorych z RZS leczonych inhibitorami TNF, chorych z RZS nie leczonych inhibitorami TNF oraz u zdrowych ochotników oraz (3) ocenę testu Quantiferon u pacjentów z trądem, czyli chorobą wywołaną przez inne mykobakterie.

Do badania włączono 38 chorych z RZS leczonych inhibitorami TNF, 40 chorych z RZS nie leczonych inhibitorami TNF, 30 chorych ze schorzeniami reumatologicznymi z infekcją M. tuberculosis obecną lub w wywiadzie, 23 chorych z trądem oraz 41 zdrowych ochotników. Test Quantiferon oraz próba tuberkulinowa były wykonane tego samego dnia i powtórzone po 3,6±0,2 miesiącach u chorych, którzy stosowali inhibitory TNF.

Terapia inhibitorami TNF nie wpłynęła istotnie na odsetek pozytywnych wyników testu Quantiferon ani próby tuberkulinowej (34% vs 42%, p = 0,64 oraz 24% vs 37%, p = 0,22). Natomiast, u chorych z trądem zaobserwowano tendencję w kierunku wyższych średnich stężeń mierzonego interferonu gamma (7,3±8,0) i wyższego odsetka pozytywnych wyników testu Quantiferon (61%) niż w pozostałych grupach, jednakże różnice te nie były istotne statystycznie (p = 0,09 i p = 0,43).