Certolizumab pegol jest inhibitorem TNF zarejestrowanym u chorych z umiarkowaną – ciężką postacią RZS. W 52-tygodniowym badaniu III fazy RAPID (Rheumatoid Arthritis Prevention of Structural Damage) stosowanie certolizumabu w dawce 200 mg lub 400 mg co drugi tydzień w połączeniu z metotreksatem wiązało się z uzyskaniem szybkiego i trwałego zmniejszenia dolegliwości oraz zahamowaniem progresji zmian radiologicznych u pacjentów z aktywną postacią RZS. Pacjentów, którzy ukończyli pełne badanie oraz chorych, którzy zostali z niego wyłączeni w 16. tygodniu z powodu nie uzyskania odpowiedzi ACR20, włączono do części otwartej badania. Poniżej przedstawiono dane dotyczące bezpieczeństwa (6,5-letnia obserwacja) oraz skuteczności (5-letnia obserwacja). Co więcej, oceniono wpływ redukcji dawki certolizumabu na skuteczność leczenia (z 400 mg do 200 mg).

Do badania włączano chorych z aktywną postacią RZS (≥ 6 miesięcy), leczonych metotreksatem (≥ 6 miesięcy). Otwartą część badania RAPID1 prowadzono w 22 krajach pomiędzy czerwcem 2005 a wrześniem 2011 roku. W randomizowanym badaniu klinicznym chorych przydzielano w stosunku 2:2:1 do grupy leczonej certolizumabem w dawce 400 mg, certolizumabem w dawce 200 mg lub do grupy placebo. We wszystkich grupach stosowano jednoczasowo metotreksat. Z kolei w części otwartej pacjenci otrzymywali certolizumab w dawce 400 mg w połączeniu z metotreksatem. Jednakże uwzględniając wyniki publikowanych badań w trakcie leczenia zdecydowano się zredukować dawkę inhibitora TNF do 200 mg.

Spośród 783 chorych zrandomizowanych do grupy leczonej certolizumabem (200 mg lub 400 mg), 67,6% ukończyło 52-tygodniową pierwszą część badania, a 64,9% zgodziło się na dalszy udział w otwartej części. W 256. tygodniu w badaniu pozostało nadal 55,7% chorych, natomiast tylko u 15,9% powodem wycofania się były zdarzenia niepożądane lub brak skuteczności. W części otwartej badania średni czas stosowania certolizumabu w dawce 400 mg wynosił 595 dni, natomiast w dawce 200 mg – 938 dni.

Całkowita ekspozycja na certolizumab wynosiła 3732 pacjento-lat, w tym u 93,8% z 958 chorych stwierdzono wystąpienie zdarzeń niepożądanych (w trakcie randomizowanego badania klinicznego lub części otwartej). Większość z nich (86,6%) miała charakter łagodny lub umiarkowany. Najczęściej występowały: zakażenia układu moczowego, jamy nosowo-gardłowej oraz górnych dróg oddechowych. Z kolei ciężkie zdarzenia niepożądane wystąpiły u 399 chorych (41,6%). W okresie obserwacji stwierdzono 21 zgonów (2,2%), w tym 5 z powodu chorób nowotworowych, 5 z powodu chorób sercowo-naczyniowych, a 3 z powodu zakażeń.

Średnia wartość DAS28 w badaniu RAPID1 wyjściowo wynosiła 6,92, po 52. tygodniach w grupie leczonej certolizumabem – 3,58, a po 256. tygodniach utrzymywała się na zbliżonym poziomie i wynosiła 3,43. Natomiast odsetki odpowiedzi ACR20/50/70 po 52. tygodniach wynosiły, odpowiednio, 74,4%, 57,3% oraz 39,6%, a po 256. tygodniach – 88,3%, 69% oraz 43,4%. Z kolei w analizie ITT uzyskane wyniki były nieco bardziej stonowane i po 256. tygodniach wartości odsetka ACR20/50/70 wynosiły, odpowiednio, 59%, 43,7% oraz 28%. Jednocześnie wykazano istotną poprawę stopnia sprawności. Średnia zmiana HAQ-DI po 52. tygodniach wynosiła -0,76, a po 256. tygodniach -0,77. Co istotne, po 12 miesiącach terapii remisję uzyskało 24,4% chorych, a niską aktywność choroby – 41,9%. Z kolei po 256. tygodniach odsetki te przedstawiały się następująco: 25,2% oraz 48,7%.

Na zakończenie analizie poddano także wpływ redukcji dawki (n = 436) na skuteczność leczenia. Jednakże uzyskana poprawa wyrażona w skali DAS28, jak i wartości odsetków odpowiedzi ACR utrzymały się na podobnym poziomie w ciągu kolejnych 192 tygodni terapii przy stosowaniu mniejszej dawki certolizumabu.

Wyniki powyższej pracy wskazują, że kombinacja certolizumab/metotreksat cechuje się korzystnym stosunkiem korzyści do ryzyka u chorych z aktywną postacią RZS w ciągu 5 lat terapii. Długoterminowy profil bezpieczeństwa był porównywalny z wcześniej opublikowanymi danymi i nie wykazano wzrostu odsetka zdarzeń niepożądanych, jak i poważnych zdarzeń niepożądanych. Skuteczność certolizumabu w łagodzeniu objawów RZS, jak i poprawy stopnia sprawności była trwała w ciągu 5 lat i nie uległa obniżeniu przez zmniejszenie dawki leku z 400 mg do 200 mg podawanej co dwa tygodnie.