Chociaż leki biologiczne zrewolucjonizowały terapię chorób reumatycznych, z ich stosowaniem związane są pewne ważne kwestie bezpieczeństwa, w tym potencjalny wzrost ryzyka zakażenia spowodowanego przez szerokie spektrum patogenów. We wcześniejszych badaniach wykazano, że stosowanie przynajmniej niektórych inhibitorów TNF zwiększa ryzyko wystąpienia poważnego zakażenia w porównaniu ze stosowaniem konwencjonalnych LMPCh. Istnieją także doniesienia opisujące wzrost ryzyka infekcji oportunistycznych, w tym gruźlicy, grzybicy układowej czy też legionellozy. Celem badania SABER (Safety Assessment of Biologic Therapy) było sprawdzenie, czy u chorych z RZS i innymi chorobami zapalnymi, rozpoczynających leczenie inhibitorami TNF, obserwuje się zwiększone ryzyko wystąpienia niewirusowego zakażenia oportunistycznego w porównaniu z pacjentami stosującymi konwencjonalne LMPCh.

W tym retrospektywnym badaniu uwzględniono dane z lat 1998 – 2007, pochodzące z czterech dużych amerykańskich baz: National Medicaid i Medicaid-Medicare, TennCare, New Jersey's Pharmaceutical Assistance to the Aged and Disabled, Pennsylvania's Pharmaceutical Assistance Contract for the Elderly oraz Kaiser Permanente Northern California. Chorych przydzielano do jednej z trzech grup: 1) RZS, 2) choroby zapalne jelit oraz 3) łuszczyca, ŁZS oraz ZZSK. Z kolei stosowane leki podzielono na dwie grupy: inhibitory TNF (infliksymab, adalimumab, etanercept) oraz konwencjonalne LMPCh (leflunomid, sulfasalazyna, hydroksychlorochina, metotreksat lub azatiopryna/6-merkatopuryna w zależności od choroby podstawowej). Pierwszorzędowym punktem końcowym był odsetek niewirusowych zakażeń oportunistycznych.

Ostatecznie do badania włączono 36 212 chorych z RZS, 10 717 pacjentów z chorobami zapalnymi jelit oraz 12 137 chorych z łuszczycą/ŁZS/ZZSK. W każdej grupie chorób osoby leczone inhibitorami TNF, jak i konwencjonalnymi LMPCh nie różniły się istotnie pomiędzy sobą, biorąc pod uwagę dane demograficzne i kliniczne. Mediana obserwacji w wypadku chorych rozpoczynających terapię inhibitorami TNF wynosiła 170, a u pacjentów leczonych konwencjonalnymi LMPCh – 104 dni.

Łącznie stwierdzono 107 przypadków zakażeń oportunistycznych, w tym 80 u osób, które rozpoczęły leczenie inhibitorami TNF. Najczęściej rozpoznawano pneumocystozę (n = 18), nokardiozę/aktynomykozę (n = 12) oraz gruźlicę (n = 10). W momencie wystąpienia zakażenia 69,1% chorych stosowało kortykosteroidy, a 25,2% - metotreksat. W grupie chorych leczonych inhibitorami TNF mediana czasu od rozpoczęcia terapii do wystąpienia zakażenia wynosiła 131,5 dnia (zakres 9 – 1503), a u 56% infekcję rozpoznano w ciągu pierwszych 6 miesięcy. W każdej z grup leczonych inhibitorami TNF w porównaniu z konwencjonalnymi LMPCh ryzyko zakażenia było wyższe, odpowiednio, 2,7 vs 1,7 na 1000 osobo-lat (skorygowany HR = 1,6, 95% CI 1,0 – 2,6). Dodatkowo, wyjściowe stosowanie kortykosteroidów również wiązało się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia niewirusowego zakażenia oportunistycznego (HR = 2,5, 95% CI 1,5 – 4,0).

Natomiast, gdy pod uwagę wzięto tylko chorych z RZS, to stwierdzono, że skorygowane ryzyko zakażenia było nieco wyższe w grupie leczonej inhibitorami TNF, ale różnica ta nie była istotna statystycznie (HR = 1,6, 95% CI 0,9 – 3,1). Podobnie, ryzyko związane ze stosowaniem kortykosteroidów było na granicy istotności (HR 1,8, 95% CI 1,0 – 2,8). Co więcej, gdy analizowano poszczególne inhibitory TNF, to okazało się, że z największym ryzykiem zakażenia związany jest infliksymab w porównaniu z konwencjonalnymi LMPCh (HR = 2,6, 95% CI 1,2 – 5,6), jak i etanerceptem (HR = 2,9, 95% CI 1,5 – 5,4).

Wyniki powyższego badania potwierdzają hipotezę, że pacjenci z chorobami autoimmunologicznymi, rozpoczynający leczenie inhibitorami TNF, w porównaniu z konwencjonalnymi LMPCh, są narażeni na większe ryzyko wystąpienia niewirusowego zakażenia oportunistycznego. Co więcej, ryzyko to było także zwiększone, gdy u tych chorych wyjściowo stosowano kortykosteroidy. Dodatkowo, w analizie chorych z RZS stwierdzono, że wśród inhibitorów TNF z największym ryzykiem zakażenia związany był infliksymab.