W poniższym doniesieniu omówiono dwie ostatnie decyzje FDA dotyczące inhibitorów TNF w leczeniu osiowej spondyloartropatii wraz z krytyczną oceną dostępnych dowodów. W obu przypadkach członkowie Komitetu usiłowali odpowiedzieć na pytanie, jak zapobiec sytuacji, w której chorzy z mechanicznym bólem pleców lub zapalną chorobą kręgosłupa, ale nie osiową spondyloartropatią, będą mieli niepotrzebnie przepisane inhibitory TNF, których stosowanie związane jest z wystąpieniem działań niepożądanych, w tym zakażeń i chorób nowotworowych.

23. lipca Komitet Doradczy ds. Zapaleń Stawów FDA stosunkiem głosów 7 do 6, przy jednym głosie wstrzymującym, przychylił się do wniosku, aby zaaprobować preparat Cimzia (certolizumab) w leczeniu czynnej postaci osiowej spondyloatropatii, w tym u pacjentów ze zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa. Jednocześnie członkowie Komitetu podkreślili, że konieczne jest bardziej precyzyjne określenie w jakiej grupie chorych lek ten może zostać zastosowany. Jednakże tego samego dnia, tylko nieco wcześniej, stosunkiem głosów 12 do 1, przy jednym głosie wstrzymującym, odrzucono wniosek o rejestrację preparatu Humira (adalimumab) stosowany w celu zmniejszenia objawów u dorosłych chorych z czynną osiową spondyloartropatią bez zmian radiologicznych, ale z podwyższonym stężeniem CRP lub zmianami uwidocznionymi w rezonansie magnetycznym, u których uzyskano niewystarczającą odpowiedź lub nie tolerowali oni NLPZ. Członkowie Komitetu swoją decyzję argumentowali niewystarczająco dokładnym określeniem leczonej populacji pacjentów.

Obecnie w USA cztery inhibitory TNF, w tym adalimumab (Humira) zarejestrowane są w leczeniu ZZSK, ale nie w leczeniu szerszej grupy schorzeń, tj. spondyloatropatii osiowych. Dzień przed głosowaniem dotyczącym preparatów Cimzia oraz Humira Komitet Doradczy FDA dyskutował na temat kryteriów ASAS rozpoznawania spondyloartropatii osiowej. Kryteria te umożliwiają postawienie rozpoznania choroby u większej grupy pacjentów z zapalnym bólem kręgosłupa, w tym u osób bez zmian w badaniu radiologicznym (w porównaniu do Zmodyfikowanych Kryteriów Nowojorskich dla rozpoznania ZZSK). Eksperci FDA zgłosili pewne wątpliwości co do wykorzystywania kryteriów ASAS zarówno w badaniu z preparatem Cimzia, jak i Humira z uwagi na potencjalnie zbyt szeroki wachlarz pacjentów, co prowadzi do leczenia zbyt heterogenicznej grupy chorych, u których stosunek korzyści do ryzyka nie jest zbyt dobrze określony.

W pilotażowym badaniu preparatu Cimzia wzięło udział 325 chorych z osiową spondyloartropatią (zarówno ZZSK, jak i SpA bez zmian radiologicznych). Pacjentów randomizowano do trzech grup, w których stosowano dwie dawki certolizumabu oraz placebo. Leczenie stosowano przez 24 tygodnie, a następnie badanie w postaci otwartej kontynuowano jeszcze przez 110 tygodni. Pierwszorzędowym punktem końcowym był odsetek ASAS20 po 12 tygodniach terapii. Analizując wyniki członkowie Komitetu potwierdzili, że certolizumab cechuje się istotną skutecznością w tej grupie chorych, jednakże mieli zastrzeżenia dotyczące faktu, że w badaniu użyto sformułowania „aktywny”, bez żadnego dodatkowo opisu.

Z kolei w pilotażowym badaniu preparatu Humira wzięło udział 192 chorych, którzy spełniali kryteria ASAS. Chorych randomizowano do grupy adalimumabu lub placebo. Część zaślepiona trwała 12 tygodni, a badanie kontynuowano w postaci otwartej przez kolejne 144 tygodnie. Pierwszorzędowym punktem końcowym był odsetek ASAS40 po 12 tygodniach leczenia. Uzyskane wyniki jednakże nie przekonały członków Komitetu, którzy stwierdzili, że populacja chorych w nowym wskazaniu jest nieprecyzyjnie określona, a uzyskane wyniki mogą nie do końca odzwierciedlać skuteczność tego leku u pacjentów z SpA, gdyż około 20% chorych miało zmiany radiologiczne i powinni zostać wyłączeni z dalszej oceny skuteczności preparatu Humira. Jednocześnie zalecono przeprowadzenie nowego badania z jasno zdefiniowaną grupą chorych.