Zasadniczym celem terapii reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) jest uzyskanie i podtrzymanie klinicznej remisji najszybciej jak to możliwe, aby zapobiec uszkodzeniu stawów i rozwoju niepełnosprawności. Obecne postępowanie obejmuje wczesne i intensywne leczenie, które uważa się za kluczowe w celu osiągnięcia wczesnej remisji oraz uzyskania lepszych wyników klinicznych w terapii RZS. Wiele badań klinicznych wykazało, że ścisłe monitorowanie wyników leczenia jest bardziej skuteczne w zmniejszeniu aktywności choroby, stopnia niepełnosprawności oraz progresji uszkodzenia stawów. Ścisła kontrola terapii RZS definiowana jest jako optymalizacja leczenia poprzez pomiar stopnia aktywności procesu chorobowego w celu modyfikacji terapii i osiągnięcia wcześniej zaplanowanego celu, czyli niskiej aktywności choroby lub klinicznej remisji.

Jednakże, pozostaje pytanie, czy wyniki badań klinicznych dotyczących ścisłej kontroli przekładają się na codzienną praktykę kliniczną. Aby odpowiedzieć na tak postawione pytanie, wybrano dwie grupy chorych z różnych rejonów Holandii, aby porównać wpływ ścisłego monitorowania terapii ze „standardową opieką” we wczesnej fazie RZS. Chorzy włączeni do obu grup stanowili reprezentatywną grupę dla populacji pacjentów z RZS leczonych w warunkach codziennej praktyki. Celem poniższego badania było sprawdzenie, czy we wczesnej fazie RZS strategia ścisłej kontroli terapii jest bardziej skuteczna w osiągnięciu remisji w ciągu pierwszego roku (tj. wyniku w skali DAS-28 < 2,6) niż leczenie oparte na standardowym postępowaniu.

W badaniu porównano pacjentów z wczesną fazą RZS z dwóch różnych rejonów Holandii, którzy spełniali kryteria rozpoznania wczesnego RZS wg Amerykańskiego Towarzystwa Reumatologicznego (American College of Rheumatology, ACR). Chorzy w grupie ze strategią ścisłej kontroli wyników leczenia (n= 126), w zależności od uzyskanej punktacji w skali DAS-28, rozpoczynali terapię od metotreksatu. W przypadku nieskuteczności leczenia podejmowano zintensyfikowane leczenie lekami modyfikującymi przebieg choroby (LMPCh) np.: dołączano sulfasalazynę, a w wypadku nieskuteczności leczenia lekami modyfikującymi przebieg choroby dokonywano zamiany na inhibitor czynnika martwicy nowotworów (ang. tumor necrosis factor, TNF). Chorzy w grupie ze standardową opieką (n = 126) otrzymywali klasyczne LMPCh i/lub leki biologiczne. Powszechnie stosowaną strategię leczenia rozpoczynano od metotreksatu lub sulfasalazyny, a decyzje terapeutyczne nie były podejmowane pod kontrolą zmiany wyników uzyskiwanych w skali DAS-28. Pierwszorzędowym punktem końcowym badania był odsetek remisji (tj. DAS-28 < 2,6) w ciągu pierwszego roku leczenia, natomiast drugorzędowymi punktami końcowymi badania były: czas niezbędny do uzyskania remisji oraz zmiana wyniku w skali DAS-28.

Po pierwszym roku wynik w skali DAS-28 < 2,6 uzyskało 55% chorych z grupy o ścisłej kontroli terapii, a w grupie ze standardową opieką odsetek ten wynosił 30% (OR= 3,1, 95% CI 1,8 – 5,2). Mediana czasu do uzyskania remisji wynosiła 25 tygodni w grupie o ścisłym monitorowaniu wyników leczenia, w porównaniu do ponad 52 tygodni w grupie ze standardową opieką (p< 0,0001). Analogicznie, w pierwszej grupie uzyskano zmniejszenie wyniku nasilenia objawów w skali DAS-28 o -2,5, a w drugiej o -1,5 (p< 0,0001).

We wczesnej fazie RZS strategia ścisłej kontroli wyników leczenia wiąże się z krótszym czasem koniecznym do uzyskania remisji wg wyników w skali DAS-28 oraz wyższym odsetkiem remisji po 1 roku w porównaniu ze standardowym postępowaniem.