Oczekiwanie w życiu pasma sukcesów, świadomość niezliczonych możliwości pokierowania swoją przyszłością, przekonanie, że życie ma być piękne, a sukces leży w zasięgu ręki… Z drugiej strony: presja dokonania najlepszego z możliwych wyboru, brak partnera oraz perspektyw na przyszłość, wizja nieprzyjaznego rynku pracy i trudnych relacji społecznych – wszystkie powyższe czynniki zwykle przynoszą rozczarowanie, poczucie bezradności, wrażenie ciągłych niepowodzeń, niemożność odnalezienia się w nieprzyjaznej rzeczywistości. To wszystko odbiera młodym dorosłym radość i wolę życia. Statystyki wskazują, że samobójstwo jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów w tej grupie wiekowej. Kryteria rozpoznania depresji spełnia do 10% pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej, a odsetek ten sięga nawet 20% w przypadku pacjentów chorych przewlekle, np. diabetyków czy osób obciążonych problemami kardiologicznymi.

Zarówno skuteczność, tolerancja, jak i bezpieczeństwo leków przeciwdepresyjnych badano głównie w grupie pacjentów w wieku 25-65 lat. Dane wskazują, że wskaźnik ryzyka/korzyści leczenia depresji jest najlepszy właśnie w tej grupie chorych. Nieco gorzej rokują dorośli w wieku pomiędzy 19 a 24 r.ż. Jest to spowodowane wyższym ryzykiem popełnienia samobójstwa, co należy uwzględnić przy inicjowaniu terapii. Jednocześnie problem potencjalnych działań niepożądanych, nakładających się na współwystępujące często u osób starszych inne choroby, jest w grupie młodych dorosłych mniej znaczący.

Istotne znaczenie w doborze odpowiedniej terapii depresji u młodych dorosłych ma zróżnicowanie objawów depresyjnych w przebiegu choroby afektywnej jedno- vs. dwubiegunowej. Biorąc pod uwagę, że zaburzenia afektywne dwubiegunowe (CHAD) mają tendencję do początkowego występowania w fazie depresyjnej oraz że większość osób z chorobą dwubiegunową doświadcza pierwszego epizodu w okresie dojrzewania, i że do rozpoznania CHAD u nastolatków i młodych dorosłych z uprzednio zdiagnozowaną depresją dochodzi w ok. 20% przypadków, istnieje silny argument przemawiający za rozważeniem tego rozpoznania u młodych dorosłych z nawracającymi lub przewlekłymi epizodami depresyjnymi, zwłaszcza przy współistnieniu dodatkowych, wymienionych poniżej przesłanek.

Bez względu na sposób leczenia wybrany w początkowym etapie terapii, celem podjętych działań powinna być widoczna remisja objawów. Psychoterapia, samodzielna lub w połączeniu z lekami przeciwdepresyjnymi, jest opcją dla pacjentów z łagodną lub umiarkowaną depresją. Pacjenci, którzy nie odpowiadają po 12 tygodniach psychoterapii, powinni jednak rozpocząć leczenie przeciwdepresyjne w ramach leczenia skojarzonego z farmakoterapią. Wcześniejsze włączenie leków bywa konieczne także dlatego, że wielu pacjentów nie korzysta optymalnie z psychoterapii bez jednoczesnego stosowania środków przeciwdepresyjnych.

W większości przeglądów oceniających wyniki kliniczne, dotyczące jakości życia oraz analizujących ogólne koszty leczenia, brak jasnych konkluzji co do wyboru konkretnych leków przeciwdepresyjnych. Największe znaczenie ma dobór takiego leku, który pacjent będzie dobrze tolerować, a także dawek wystarczających do uzyskania remisji objawów. Z tego powodu selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI) są często lekami pierwszego wyboru w terapii depresji, zwłaszcza w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej. Ich stosowanie charakteryzuje się bowiem mniejszym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych, a także mniejszym niebezpieczeństwem przedawkowania.

Wytyczne American Practice of Physicians zalecają - w oparciu o podobną skuteczność i profile działań niepożądanych - rozpoczęcie terapii jednym z 12 leków przeciwdepresyjnych drugiej generacji (bupropion, citalopram, duloksetyna, escitalopram, fluoksetyna, fluwoksamina, mirtazapina, nefazodon, paroksetyna, sertralina, trazodon lub wenlafaksyna). Metaanaliza Cipriani’ego i wsp., opublikowana w czasopiśmie „The Lancet” w 2009 roku, wykazała jednak, że dwa z wyżej wymienionych, dwunastu leków przeciwdepresyjnych drugiej generacji - escitalopram oraz sertralina - miały wyższą skuteczność od pozostałych i były lepiej tolerowane przez pacjentów.

Lek przeciwdepresyjny należy zazwyczaj przyjmować przez okres co najmniej sześciu do dziewięciu miesięcy po pojawieniu się pierwszego epizodu depresji. Pacjenci, u których występuje depresja indukowana znanymi czynnikami, jak stresy psychospołeczne czy utrata bliskiej osoby, powinni kontynuować farmakoterapię do momentu znaczącej adaptacji do tych czynników oraz przez okres co najmniej sześć miesięcy. Pacjenci z zaburzeniami nastroju mogący spełniać kryteria CHAD powinni być leczeni także lekami stabilizującymi nastrój, takimi jak: lit, karbamazepina, kwas walproinowy lub lamotrygina.

Rozpoczęcie terapii od niskich dawek leku może zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Typowe dawki początkowe i zakresy dawek dobowych najczęściej stosowanych antydepresantów przedstawiono w poniższej tabeli.

LEK	DAWKA POCZĄTKOWA (MG)	ZAKRES DAWEK DOBOWYCH (MG)
CITALOPRAM	10-20	20-40
ESCITALOPRAM	10	10-20
SERTRALINA	50	50-300
PAROKSETYNA	10-20	20-60
FLUOKSETYNA	10-20	20-60
DULOKSETYNA	30	60-120
WENLAFAKSYNA	37,5	75-300